پیش از آنکه به توضیح تفاوت آب معدنی و آب آشامیدنی برویم، بهتر است با ویژگی های یک آب سالم آشنا شویم. از لحاظ استانداردها، آب سالم به آبی گفته می شود که فاقد هرگونه آلودگی های میکروبی بوده و سه ویژگی در آن بارز باشد : بدون بو ی خاص، بدون رنگ خاص و صاف و زلال باشد و اصطلاحا ناخالصی مشخصی نداشته باشد.
در صنعت امروزی آب و شرکت های که به تولید و بسته بندی آب مشغول هستند باید با توجه به موارد ضروری واتاندارد های تایید شده نکاتی را رعایت کنند وهمچنین شما نیز به عنوان یک مصرف کننده باید از این موارد اطلاع داشته باشید تا بتوانید تفاوت آب معدنی وآب اشامیدنی را تشخیص دهید و بر اساس نیاز خود از هرکدام استفاده کنید .
میان آب معدنی و آب آشامیدنی تفاوت اندکی وجود دارد اما هر دو از نظر بهداشت و سلامت آب مورد اطمینان بوده و تفاوت آنها فقط در املاح موجود در آب و طبیعی بودن آنها می باشد. ولی بدلیل قیمت یکسان ، اکثر مردم از این موضوع بی اطلاع هستند.
برای تهیه آب های معدنی ، استاندار های مشخصی تعریف شده است به صورتی که آب معدنی باید از سفره ها و چشمه های آب معدنی که معمولاً در مناطق کوهستانی ، بکر و دور از فضولات انسانی و حیوانی است تهیه گردد اما برای آب آشامیدنی این استاندارد وجود ندارد و فقط آب باید بهداشتی و عاری از هر گونه میکروب باشد . کارخانه آب آشامیدنی را حتی میتوان در کنار یک شهرک صنعتی احداث کرد چرا که در صورت آلوده شدن آب ، میتوان آن را با فرآیندها و تغییرات شیمیایی از هر گونه آلودگی پاک کرد.برای تهیه آبهای معدنی اجازه استفاده از روشهای شیمیایی برای تصفیه وجود ندارد، اگرچه آبهای آشامیدنی به روشهای شیمیایی و کلرزنی، تابش اشعه Uvو اسمز معکوس تصفیه میشوند اما تولیدکننده در تولید هر دو محصول ملزم به رعایت موارد ایمنی برای مصرفکننده هستند و در کیفیت محصول نهایی و سلامتی آن تفاوتی میان آب معدنی و آب آشامیدنی وجود ندارد.در آبهای معدنی و آشامیدنی ثبات نسبی مواد معدنی باید احراز شودو پارامترهای معدنی مانند کلسیم، نیترات، سدیم ، روی ، آلومینیوم و… در آبهای معدنی باید در چهار فصل از ثبات نسبی برخوردار باشد، در حالی که این ثبات پارامترها در آبهای آشامیدنی لازم نیست و میتواند در هر فصل از سال متغیر باشد.
تفاوت آب معدنی با آب آشامیدنی بطری شده
برخلاف سایر آبها، آبمعدنی در منبع آن یعنی در چشمهها و آبهای زیرزمینی بستهبندی میشود و حاوی املاح ضروری و املاح جزئی موردنیاز بدن میباشد. بر اساس گزارشات سازمان غذا و دارو آبمعدنی نباید کمتر از ۲۵۰ppm مواد جامد غیر محلول داشته باشد و اضافه کردن املاح حین بستهبندی آبمعدنی مجاز نیست.
آبمعدنی گازدار، بهطور طبیعی حاوی کربنات است و اضافه یا کم کردن دیاکسید کربن به آب حین بستهبندی مجاز است. آبمعدنی قابلیت بالقوهای در حذف ترکیبات سمی مانند آرسنیک دارد. همانطور که از نام آبمعدنی برمیآید، آبمعدنی میتواند حاوی املاح زیادی ازجمله منیزیوم،کلسیم، بیکربنات، سدیم، سولفات،کلراید و فلوراید باشد.
نوع و میزان املاح موجود در آبمعدنی بستگی به منبع آن دارد. در واقع آبمعدنیهای مختلف خواص متفاوتی دارند چراکه میزان املاح موجود در آن متفاوت است و بهعنوان یک نتیجهگیری کلی میتواند اینطور گفت: آبی که از شیر تأمین میشود میتواند حاوی املاح کمی باشد اما آبمعدنی املاح بسیار بالاتری نسبت به آب شیر دارد.
هرچند نوشیدن آبمعدنی برای تمامی افراد ایمن محسوب میشود، برخی آبمعدنیها حاوی سدیم زیادی هستند و مصرف آن برای افرادی که باید سدیم دریافتیشان را کنترل کنند مضر محسوب میشود. علاوه بر این، نگرانیهایی در رابطه با ترکیبات مایکروپلاستکی موجود در بطریهای پلاستیکی وجود دارد. هرچند تأثیر مایکرو پلاستیکها روی سلامت هنوز ناشناخته است. این ترکیبات قطعات پلاستیکی با کمتر از ۵ میلیمتر قطر هستند.
این ترکیبات در آب، هوا و برخی مواد غذایی وجود دارند. هرچند نیاز است مطالعات بیشتری روی مایکرو پلاستیکها و اثرات آن روی سلامت انجام شود اما مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان دادهاند تجمع مایکرو پلاستیکها در بدن میتواند سطح التهاب در بدن را بالا ببرد. آبمعدنی گازدار، اسیدیتر از آبهای معمولی است و این اسیدی بودن میتواند مینای دندانها را تخریب کند. هرچند مطالعات کمی در این زمینه انجامشده است، اما در یک مطالعه آبمعدنی گازدار مینای دندان را تخریب کرد و این تخریب ۱۰۰ برابر کمتر از اثر نوشیدنیهای غیرالکلی حاوی شکر بود.
بر اساس املاح موجود در آبمعدنی، این نوع آب میتواند فواید زیر را برای سلامتی ما ایجاد کند:
بهبود سلامت استخوان: دریافت کلسیم کافی، برای سلامت استخوان در تمامی دورههای سنی زندگی ضروری است و به حفظ و سلامت استخوان کمک میکند. آبمعدنی منبع خوبی از کلسیم است و مطالعات نشان دادهاند جذب کلسیم از آبمعدنی قابلتوجه است و میتوان جذب کلسیم از آبمعدنی همسطح با جذب کلسیم در لبنیات در نظر گرفت. در مطالعهای روی ۲۵۵ نفر از زنان در سنین بعد از یائسگی، نوشیدن آبمعدنی غنی از کلسیم توده استخوانی را بهطور قابلتوجهی افزایش داد. علاوه بر این، بیکربنات و منیزیوم موجود در آبمعدنی میتواند در حفظ سلامت استخوان مؤثر باشد.
کمک به کاهش فشارخون: مطالعات پیشنهاد کردهاند پایین بودن سطح کلسیم و منیزیوم در بدن، خطر بروز بیماری قلبی عروقی را افزایش میدهد. در مطالعه جدیدی ارتباط بین نوشیدن آب غنی از منیزیوم و کلسیم با کاهش سطح فشارخون بررسی شد.
نوشیدن آبهای حاوی منیزیوم و کلسیم در کاهش سطح فشارخون خصوصاً در افرادی که فشارخون بالایی دارند مؤثر است. در یک بررسی ۴ هفتهای،۷۰ بزرگسال با فشارخونهایی در مرز بالا موردبررسی قرار گرفتند. این مطالعه نشان داد نوشیدن ۱ لیتر آبمعدنی طبیعی در روز میتواند سطح فشارخون را در این دسته افراد کاهش دهد. بااینوجود بررسی ۲۰ مطالعه نشان داد تأثیر آبمعدنی روی فشارخون نتایج ثابتی ندارد و برای بررسی ارتباط میان مصرف آبمعدنی و فشارخون به مطالعات بیشتری نیاز است.
فواید برای سلامت قلب: آبمعدنی حاوی کربنات ممکن است روی سلامت قلب تأثیر بگذارد. در دو مطالعه، زنان در سنین بعد از یائسگی موردبررسی قرار گرفتند و نوشیدن ۱-۵/۰ لیتر آب حاوی کربنات در روز سطحتری گلیسیرید و LDL-C را کاهش داد، درحالیکه HDL-C را افزایش داد. از طرف دیگر، منیزیوم موجود در آبمعدنی نیز بهسلامت قلب کمک میکند. در یک مطالعه اثر مصرف آبهای حاوی منیزیوم و کاهش خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی ثابتشده است. قطعاً مطالعات بیشتری برای بررسی تأثیر نوشیدن آبمعدنی و تأثیر آن روی سلامت قلب نیاز است.
کمک به درمان یبوست: آبمعدنیهای غنی از منیزیوم میتوانند به درمان یبوست کمک کند. مطالعات نشان دادهاند که منیزیوم موجود در آب به ریلکس شدن عضلات روده کمک میکند. این مسئله به عبور راحتتر مدفوع در روده کمک میکند. در مطالعه ۶ هفتهای روی ۱۰۶ فرد مبتلابه یبوست، نوشیدن ۵۰۰ سیسی آبمعدنی غنی از سولفات و منیزیوم در روز قوام مدفوع و تعداد دفعات حرکات روده را بهبود بخشید. در نظر داشته باشید، دریافت کافی مایعات، در بهبود حرکات روده تأثیر دارد. آبمعدنی طبیعی میتواند املاح ضروری بدن را فراهم کند و سلامت دستگاه گوارش و استخوان را تأمین کند. از طرفی این نوع آب ممکن است تأثیر مثبتی روی فشارخون و سلامت قلب بگذارد.